Roślina wszędobylska, trudna do wytępienia, zasiedla wilgotne lasy, zarośla, tereny bagienne i ogrody. Pokrzywa zwyczajna większości kojarzy się z parzącym, pospolitym chwastem. Tymczasem zawiera cenne dla nas aminokwasy endo i egzogenne oraz wiele innych składników odżywczych.
Wraz z pożywieniem dostarczamy organizmowi aminokwasy egzogenne. Niestety, w porównaniu do aminokwasów endogennych, nasz organizm nie jest w stanie ich syntetyzować.
Ich doskonałym źródłem jest jajo kurze. Zawartość 10 aminokwasów egzogennych białka jaja kurzego stanowi wzorzec, według którego można porównać zawartość aminokwasów w innych surowcach. Okazuje się, że zwartość aminokwasów egzogennych w białku pokrzywy zwyczajnej jest zbliżona do zawartości w białku wzorcowym. Stąd też nasuwa się wniosek: białko pokrzywy zwyczajnej jest białkiem wysokowartościowym - darmowym i ogólnodostępnym!
Tabela 1. Skład aminokwasowy białka wzorcowego i pokrzywy zwyczajnej [mg/g białka].
|
Aminokwasy egzogenne
|
Białko jaja kurzego
|
Białko pokrzywy zwyczajnej
|
|
Walina
|
73
|
63
|
|
Treonina
|
51
|
46
|
|
Lizyna
|
65
|
55
|
|
Leucyna
|
88
|
89
|
|
Izoleucyna
|
66
|
48
|
|
Metionina + Cysteina
|
55
|
26
|
|
Fenyloalanina+ Tyrozyna
|
100
|
97
|
|
Tryptofan
|
16
|
13
|
Czy to jedyne zalety żywieniowe pokrzywy zwyczajnej? Odpowiedź brzmi: NIE!!!
Liście pokrzywy zwyczajnej są cennym źródłem witamin, głównie witaminy C i tokoferolu oraz składników mineralnych. Ponadto przeważająca wartość potasu nad zawartością sodu, wskazuje na znaczącą prewencję w stosunku do chorób sercowo-naczyniowych i nowotworowych. Zarówno liście, jak i nasiona pokrzywy zawierają równie ważne dla organizmu nienasycone kwasy tłuszczowe. Badania przeprowadzone w Hiszpanii wykazały, iż świeże liście pokrzywy zawierają 29,6% kwasu α linolenowego i 18,1% linolowego. Kwasy te odgrywają ważną rolę w regulowaniu metabolizmu oraz zapobiegają chorobom niedokrwiennym serca.
Tabela 2. Zawartość wybranych witamin w świeżych liściach pokrzywy zwyczajnej [mg/100g].
|
Witamina
|
[mg]
|
|
Tiamina B1
|
0,015
|
|
Ryboflawina B2
|
0,23
|
|
Niacyna B3
|
0,62
|
|
Pirydoksyna B6
|
0,068
|
|
Witamina C
|
238,0
|
|
Witamina E
|
14,4
|
Pokrzywę w celach kulinarnych stosowano już w starożytności. Przyrządzano z niej zupy oraz napary. Mięso gotowane z korzeniem pokrzywy nabierało pożądanej kruchości. Obecnie, pokrzywa, podobnie jak i inne dziko rosnące zioła, jest już prawie nieużywaną przyprawą w kuchni. Jedynie we Francji stosuje się ją jako dodatek do zup i ziemniaków, a w Finlandii powszechnie spożywa jako warzywo. Przyrządza się z niej także farsze do naleśników.
Ważne:
•Aby pokrzywa straciła swe właściwości parzące, należy ją sparzyć wrzątkiem.
•Najbardziej pożądane są młode rośliny.
•Zarówno do celów leczniczych jak i kulinarnych pokrzywę należy zbierać od maja do września.
Bibliografia:
1. Guil-Guerrero J.L., Rebolloso-Fuentes M.M., Torija Isasa M.E., 2003. Fatty acids and carotenoids from Stinging Nettle (Urticadioica L.). Journal of Food Composition and Analysis, 16, 2, s.111-119.
2. Kavalali G.M., 2003. Urtica. Therapeutic and nutritional aspects of stinging nettles. Wydawnictwo Taylor&Francis, London and New York, 5, 98, s. 2-3.
3. Koniuszy E., 2001. Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) Aura. Zioła a zdrowie,08.
4. Nartowska J., 2007. Pokrzywa zwyczajna-właściwości niezwyczajne. Panacea, 03,20.
5. Piekos, R. and Paslawska, S., 1976. Studies on the optimum conditions of extractions of silicon species from plants with water. Planta medica 30, s. 331–336.
6. Pisulewski P., Pysz M., 2008. Żywienie człowieka. Zbiór ćwiczeń., Kraków, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Krakowie, s. 23-33.
7. Wetherilt H., 1992. Evaluation of Urtica species as potential sources of important nutrients. Food Science and Human Nutrition. Elsevier Science Publishers, s. 15–25.
-
Opublikowano: czwartek, 24, styczeń 2013 17:47
Dzikie zdrowie 